Χαμηλή Αυτοεκτίμηση
Το βασικό πρόβλημα του ανθρώπου με χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι ότι δεν ξέρει ποιος είναι, κι από κει ξεκινούν όλα τα δεινά.
Όλο αυτό ασφαλώς έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσε και «εκπαιδεύτηκε». Εκπαιδεύτηκε να είναι το καλό παιδί, που δε μιλάει, δεν αντιμιλάει και κάνει αυτό που πρέπει για να είναι οι άλλοι χαρούμενοι, για να μην τους δυσαρεστήσει και στενοχωρηθούν εξαιτίας του (πόσο κακό παιδί θα είναι για τη μαμά και τον μπαμπά αν το κάνει αυτό!). Αλλά πώς θα είναι σε θέση αύριο μεθαύριο να διεκδικήσει τη σωματική και συναισθηματική του ακεραιότητα απέναντι σε αυτούς που θα προσπαθήσουν να το κακοποιήσουν; Πώς θα είναι σίγουρο ότι πρέπει να πει όχι σε κάποια πράγματα, όταν ποτέ δε σεβάστηκαν τα δικά του όρια και δεν το έμαθαν να τα υπερασπίζεται; Πώς θα είναι σε θέση να εμμένει στην τοποθέτηση του όταν μια ζωή το αμφισβητούν και το κάνουν να αμφιβάλλει για τα θέλω και τις ανάγκες του; Πώς θα είναι σε θέση να προστατέψει τον εαυτό του από τα αρπακτικά της ζωής που τριγυρίζουν σας τους γύπες και ψάχνουν για τέτοια εύκολα θύματα, όταν το έχουν εκπαιδεύσει να είναι ο κοινόχρηστος διαθέσιμος εξυπηρετητής όλων;
Θλίψη…
Το άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση βιώνει αισθήματα αναξιότητας. Θεωρεί ότι δεν είναι αρκετό κι ότι πρέπει συνέχεια να αποδεικνύει τον εαυτό του και να προσπαθεί πάντα παραπάνω για να πάρει αποδοχή, επιβεβαίωση, προσοχή, φροντίδα (αρχικά από τους γονείς ως παιδί κι αργότερα από τους σημαντικούς ενήλικες της ζωής του). Ανάλογα με τον τομέα της ζωής στον οποίο αισθάνεται ότι υπολείπεται ζητάει και θεωρεί ότι αξίζει πολύ λιγότερο π.χ. στον επαγγελματικό τομέα κοστολογεί τον εαυτό του πιο χαμηλά, κάνει χάρες και δωρίζει την υπηρεσία που προσφέρει, συνήθως σε αγνώμονες που έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν, αλλά έχουν νιώσει την αδυναμία του και επιδιώκουν να το πάρουν δωρεάν (αλλά δε θα τολμήσουν να το κάνουν στη διπλανή πόρτα που δεν τους παίρνει).
Στις διαπροσωπικές σχέσεις γίνεται χαλί να το πατήσουν. Είναι αυτός που θα τρέχει για όλους και για όλα και θα προσφέρεται να εξυπηρετήσει ακόμα κι αν δεν του το έχουν ζητήσει. Είναι το άτομο που θα αγοράσει οτιδήποτε χρειάζεται για το κοινό τραπέζι, αυτό θα φιλοξενήσει κάποιον στο σπίτι του για 5 μήνες γιατί όλοι οι υπόλοιποι φίλοι του μουσαφίρη αδυνατούν, αυτό θα αλλάξει το πρόγραμμα του για να βολευτούν οι άλλοι, κι ας έχουν λιγότερο σημαντικές υποχρεώσεις να τελέσουν. Λόγω φόβου απόρριψης, εγκατάλειψης, και ότι δε θα το αγαπούν και δε θα είναι αρεστό, βάζει πάντα σε προτεραιότητα την ικανοποίηση των άλλων, εις βάρος του φυσικά.
Έχει τεράστια ανάγκη να λαμβάνει επιβεβαίωση. Εξαιτίας αυτού αρκείται σε ψίχουλα προκειμένου να τη λάβει, οπότε οι άλλοι το εκμεταλλεύονται και το χειρίζονται αναλόγως.
Βιώνει απρόσφορη ενοχή. Θεωρεί ότι για καθετί φταίει και είναι υπεύθυνο, οπότε μονίμως τρέχει να βρίσκει λύσεις (προκειμένου να καλύψει τα προβλήματα και τις ελλείψεις των άλλων).
Δεν ξέρει να βάζει όρια. Τα όρια τα βάζουμε σε πολλά επίπεδα. Είναι κάτι στο οποίο έμμεσα εκπαιδευόμαστε από πολύ μικρά παιδιά μέσα στην οικογένεια μας. Πρώτα σωματικά, δεν επιτρέπουμε στους άλλους να παρεμβαίνουν στο σώμα μας και στη σωματική μας ακεραιότητα όταν δεν επιθυμούμε και με τρόπο που δεν επιθυμούμε. Έπειτα συναισθηματικά, δεν επιτρέπουμε στους άλλους να παίζουν με τα συναισθήματα μας, να μας χειρίζονται διεγείροντας μας συναισθηματικά, είτε με αρνητικά (π.χ. με φόβο) είτε με θετικά συναισθήματα (π.χ. δίνοντας επιβεβαίωση αλλά μόνο όταν κάνουμε αυτό που οι άλλοι θέλουν και συμφωνεί με αυτά που βολεύονται να παίρνουν από εμάς). Και τέλος νοητικά, δεν επιτρέπουμε στους άλλους να πλάθουν τις πεποιθήσεις μας και την προσωπικότητα μας.
Το άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ευθύς εξαρχής, δεν έχει δομήσει μια ανεξάρτητη, αυτόνομη προσωπικότητα, δεν ξέρει τον εαυτό του, συνεπώς δεν ξέρει τι είναι αυτό που πρέπει να προστατέψει ως αρχές, πιστεύω και κοσμοθεωρία μέσα του. Λόγω έλλειψης προσωπικότητας πολύ σπάνια εκφράζονται τα προσωπικά θέλω και οι ανάγκες του ανθρώπου.
Δε διεκδικεί στη ζωή του αυτά που δικαιούται και αυτά που θέλει, αλλά βολεύεται με τα ψίχουλα που του πετούν χωρίς καν να ξέρει αν αυτά είναι πράγματα που το αντιπροσωπεύουν και χρειάζεται για την προσωπική του πρόοδο.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, συχνά, στο πλαίσιο της αμφισβήτησης του προσάπτουν ότι ζητάει πολλά κι ότι κακώς είναι απαιτητικό από τους άλλους και τους φέρνει σε δύσκολη θέση.
Είναι τόσο εύκολο για τον άνθρωπο με χαμηλή αυτοεκτίμηση να του στρεβλώνουν την αλήθεια!
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι και η ανικανότητα και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. Πώς, ο άνθρωπος που δε γνωρίζει ποιος είναι κατά βάθος, είναι σε θέση να κρίνει και να αποφασίσει σωστά τι θέλει;
Αφού μια ζωή έχει εκπαιδευτεί να αμφισβητεί την ορθότητα την γνώμης του.
Τέλος, είναι συνηθισμένο φαινόμενο να υπάρχουν εθισμοί σε ουσίες, από τις πιο ανώδυνες έως πολύ επικίνδυνες για την υγεία, ή εθιστικές συμπεριφορές που στόχο έχουν την πρόσκαιρη ανύψωση του ηθικού (π.χ. υπερβολικά ψώνια) ή συμβαίνουν επειδή ο άνθρωπος με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν μπορεί να επιβάλλει όρια ούτε στον εαυτό του (άρα μπορεί να επιδίδεται π.χ. σε υπερφαγία), δεν έχει πειθαρχία, δεν έχει μάθει να σέβεται και να αγαπά την υγεία του, οπότε εύκολα κάνει πράγματα που τον βλάπτουν, δεν απολαμβάνει τη δική του ζωή των αυθεντικών επιλογών του (και κάθεται με τις ώρες να παρακολουθεί τη ζωή και τις επιτυχίες των άλλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης).
